کسبوکارهای ایرانی همانند سایر نقاط دنیا در برابر تهدیدات سایبری آسیبپذیر هستند. اما شرایط خاص اقتصادی، محدودیتهای بینالمللی و وابستگی روزافزون به فناوری باعث شده برخی تهدیدات در ایران شدت بیشتری داشته باشند. بسیاری از شرکتها تصور میکنند فقط سازمانهای بزرگ هدف حملات قرار میگیرند، اما تجربه نشان داده حتی یک کسبوکار کوچک هم میتواند قربانی شود.
هکرها معمولاً به دنبال سادهترین راه نفوذ هستند. آنها بررسی میکنند کدام شرکتها سیستمهای بهروزرسانی نشده دارند، کدام کارکنان آموزش کافی ندیدهاند یا کدام سازمانها از نسخههای غیرقانونی نرمافزار استفاده میکنند. به همین دلیل، کسبوکارهایی که در ظاهر کوچک به نظر میرسند، گاهی آسانترین هدف میشوند.
در ایران، شرکتهای بزرگی که فعالیت میکنند، به دلیل حجم بالای دادهها و تراکنشهای مالی، بیشتر مورد توجه مهاجمان قرار میگیرند. این تهدیدات اگرچه تنوع زیادی دارند، اما میتوان آنها را در چند گروه اصلی دستهبندی کرد که بیشترین آسیب را به سازمانها وارد میکنند.
شناخت این تهدیدات اولین قدم برای مقابله با آنهاست. در ادامه، پنج تهدید سایبری مهم که بیش از سایرین کسبوکارهای ایرانی را هدف قرار دادهاند معرفی میشود. سپس راهکارهایی برای کاهش خطر و افزایش امنیت سازمانها بررسی خواهد شد.
سه تهدید اول: باجافزار، فیشینگ و حملات داخلی
باجافزار (Ransomware)
باجافزار یکی از جدیترین تهدیداتی است که کسبوکارهای ایرانی با آن مواجهاند. در این نوع حمله، مهاجم دادههای سازمان را رمزگذاری میکند و در ازای آزادسازی آنها درخواست پول (معمولاً ارز دیجیتال) میکند. شرکتهای کوچک و متوسط بهویژه در معرض این تهدید هستند، زیرا اغلب نسخههای پشتیبان بهروز و سیاستهای امنیتی قوی ندارند. در ایران نمونههای متعددی از این حملات گزارش شده که باعث تعطیلی موقت کسبوکارها یا خسارات مالی سنگین شده است.
فیشینگ (Phishing)
حملات فیشینگ معمولاً از طریق ایمیل یا پیامک صورت میگیرند. مهاجم وانمود میکند یک نهاد معتبر است و کاربر را ترغیب میکند روی یک لینک کلیک کند یا اطلاعات محرمانه وارد کند. برای مثال، ایمیلی که ظاهراً از یک بانک ارسال شده و از کارمند میخواهد مشخصات حساب خود را تأیید کند. بسیاری از کارکنان بدون آموزش کافی در برابر این روش ساده اما مؤثر آسیبپذیر هستند.
حملات داخلی (Insider Threats)
برخلاف تصور رایج، همه تهدیدات از بیرون سازمان نمیآیند. گاهی یک کارمند ناراضی یا بیاحتیاط میتواند به اندازه یک هکر خطرناک باشد. انتقال دادههای حساس به بیرون از سازمان، نصب نرمافزارهای غیرمجاز یا حتی سهلانگاری در رعایت اصول امنیتی ازجمله رفتارهایی است که امنیت شبکه را به خطر میاندازد. برای سازمانهایی که کارکنان زیادی دارند، بهویژه در شرکتهای بزرگ مستقر در تهران یا مراکز صنعتی دیگر، کنترل دسترسی و مانیتورینگ رفتار کاربران اهمیت زیادی پیدا میکند.
این سه تهدید بهتنهایی میتوانند بنیان یک کسبوکار را به خطر بیندازند. در بخش بعدی به دو تهدید دیگر یعنی حملات DDoS و استفاده از نرمافزارهای کرکشده پرداخته خواهد شد.
دو تهدید دیگر: حملات DDoS و استفاده از نرمافزارهای کرکشده
حملات DDoS (Distributed Denial of Service)
در حمله DDoS، مهاجمان حجم عظیمی از درخواستهای جعلی را به سمت سرور یا وبسایت یک سازمان ارسال میکنند تا آن را از دسترس خارج کنند. نتیجه چنین حملهای میتواند توقف کامل خدمات آنلاین، از دست رفتن مشتریان و خسارات مالی سنگین باشد.
کسبوکارهایی که خدمات اینترنتی ارائه میدهند، مثل فروشگاههای آنلاین یا شرکتهای پرداخت، بیش از دیگران در معرض این تهدید هستند. در ایران نیز نمونههای متعددی از اختلالهای ناشی از حملات DDoS گزارش شده است. مقابله با این تهدید نیازمند ابزارهای تخصصی، استفاده از سرویسهای مقابله با DDoS و داشتن زیرساخت مقیاسپذیر است.
استفاده از نرمافزارهای کرکشده
یکی از آسیبپذیریهای رایج در کسبوکارهای ایرانی استفاده از نرمافزارهای کرکشده یا غیرقانونی است. این نسخهها معمولاً فاقد بهروزرسانی هستند و بسیاری از آنها بهطور عمدی دارای بدافزار یا درِ پشتی (Backdoor) هستند. مهاجمان با استفاده از همین نرمافزارهای آلوده، میتوانند به سیستمهای سازمان دسترسی پیدا کنند.
فراتر از تهدید امنیتی، استفاده از نرمافزارهای کرکشده مشکلات قانونی و اعتباری هم برای سازمانها ایجاد میکند. شرکتهایی که به مشتریان خارجی خدمات میدهند، در صورت استفاده از نسخههای غیرمجاز ممکن است اعتبار خود را در بازار بینالمللی از دست بدهند.
راهکار اصلی در این زمینه، خرید نرمافزار اورجینال از نمایندگیهای معتبر داخلی است. تجربه نشان داده سازمانهایی که با نمایندگیهای رسمی در شهرهای بزرگ مثل تهران یا مراکز صنعتی شرق کشور همکاری میکنند، امنیت و پایداری بیشتری در سیستمهای خود دارند.
این پنج تهدید (باجافزار، فیشینگ، حملات داخلی، حملات DDoS و نرمافزارهای کرکشده) مهمترین خطراتی هستند که امروز کسبوکارهای ایرانی را تهدید میکنند. در بخش پایانی، به سوالات متداول و جمعبندی راهکارهای مقابله با این تهدیدات میپردازیم.
سوالات متداول (FAQ)
باجافزارها و حملات فیشینگ بیشترین خسارت را ایجاد میکنند. زیرا اغلب سازمانها نسخههای پشتیبان مناسب ندارند و کارکنان آموزش کافی برای مقابله با ایمیلهای جعلی ندیدهاند.
بله. هکرها معمولاً به سراغ اهداف آسان میروند. شرکتهای کوچک که از نرمافزارهای کرکشده استفاده میکنند یا سیاستهای امنیتی مشخصی ندارند، بیشتر در معرض خطر هستند.
با اجرای سیاست کنترل دسترسی مبتنی بر نقش (RBAC)، مانیتورینگ فعالیتهای کارمندان و آموزش مستمر میتوان تا حد زیادی از تهدیدات داخلی جلوگیری کرد.
استفاده از سرویسهای تخصصی مقابله با DDoS، بهرهگیری از زیرساخت مقیاسپذیر و همکاری با ارائهدهندگان خدمات امنیتی حرفهای بهترین راهکار است.
بله. نرمافزار اورجینال علاوه بر دریافت بهروزرسانیهای امنیتی، از درِ پشتی و بدافزارها در امان است. خرید از نمایندگیهای رسمی مثل رسیس، ریسک امنیتی و اعتباری سازمان را کاهش میدهد.
جمعبندی
پشتیبانی محلی یکی از ارکان اصلی امنیت سازمانهاست. بدون آن، حتی بهترین ابزارهای امنیتی هم نمیتوانند عملکرد کامل و پایدار داشته باشند. سرعت واکنش، آشنایی با شرایط داخلی، صرفهجویی در هزینهها، افزایش اعتماد و امکان سفارشیسازی، همگی مزایایی هستند که پشتیبانی محلی در اختیار سازمانها قرار میدهد.
در ایران، حضور نمایندگیهای معتبر در داخل کشور موجب شده است سازمانها با اطمینان بیشتری به خرید و پیادهسازی راهکارهای امنیتی بپردازند. این نمایندگیها توانستهاند شکاف میان فناوریهای بینالمللی و نیازهای بومی را کاهش دهند و نقش یک پل ارتباطی مؤثر میان تولیدکنندگان جهانی و کاربران داخلی را ایفا کنند.
شرکت رسیس پردازش پارس بهعنوان یکی از پیشگامان ارائه راهکارهای امنیتی در ایران، با بیش از ۱۳ سال تجربه و نمایندگی رسمی برندهای معتبر، به سازمانها کمک میکند تا با استفاده از ابزارهای پیشرفته و خدمات پشتیبانی تخصصی، از نشت اطلاعات جلوگیری کنند و امنیت پایدار برای کسبوکار خود ایجاد نمایند.
پادکست (PODCAST)